Eski Ekonomi Bakanı Çelebi: Bugün buğday, altından daha değerli

Dr. Mahfi Eğilmez ve eski Ekonomi Bakanı Prof. Dr. Işın Çelebi, Altınbaş Üniversitesinin düzenlediği bu ayki gerçekleştirilen “Ekonomi Söyleşileri” programında bir araya geldi. 2 ekonomist “Yeni Bir Dünya Tertibinde Türkiye İktisadının Durumu”nu değerlendirdi.

Dünya sisteminin çökmeye başladığını belirten Çelebi, Fed’in enflasyona müdahalede geç kaldığını ifade ederek “ED’in geç kalması bugün daraltıcı siyasetlerin tesirini de çok önemli biçimde yavaşlattı. Dünyadaki kapitalizm yani liberal siyasetler sistem olarak bitmiştir” diye konuştu. Çelebi ayrıyeten savaş sebebiyle fiyatı yüzde 52 artan buğdayın bugün altından daha değerli bir hale geldiğini belirtti.

Dr. Mahfi Eğilmez ise “Devlet, kur garantisi vermemeli. Devletin işi kur değil, Türk Lirası. Şayet devlet kendi borçlanmasını dolar kuruna endekslerse insanların da kirasını dolarla ayarlamasına ses çıkaramaz” dedi.

“Bugün, buğday altından daha değerli””

Petrol fiyatlarının 5-6 ayda yüzde 44, buğday fiyatlarının da yüzde 52 oranında arttığını belirten Prof. Dr. Işın Çelebi, Ukrayna Rus Savaşının buğday arzını olumsuz etkilemesi, Hindistan’ın buğday ihracatını yasaklaması, iklim değişikliği ve kuraklık nedenleriyle buğdayın altından daha değerli bir ürün haline geldiğini dile getirdi. Toprak Mahsülleri Ofisinin yalnızca ihracata yönelik çalışmasının, gelecekte besin sorunu yaşayacağımızın göstergesi olduğunu belirten Prof. Dr. Çelebi, “Gelir dağılımının uygunca bozulduğu bir sitemde, dijitalleşme ve teknolojik gelişmelere baktığımızda düzeneğin yalnızca Savaş Sanayi için çalıştığını görüyoruz. Zenginler inanılmaz zenginleşiyor, yoksullar inanılmaz yoksullaşıyor. Dünya insanlıktan giderek uzaklaşıyor, bu türlü bir garip bir tablo içerisindeyiz” dedi.

“Çıkış noktası eğitim”

Prof. Dr. Işın Çelebi, günümüzde yaşanan çıkmazlardan çıkış noktasının da demokrasi ve hukukun temel prensipleri baz alınarak, genç ve teşebbüsçü beyin gücünü faal biçimde kullanmak olduğunu dile getirdi. “O bakımdan üniversitedeki eğitim çok ehemmiyet taşıyor. Yalnızca ezberleyen bir eğitim sisteminin Türkiye’ye ne kadar zarar getirdiğini görüyoruz. Türkiye’nin eğitimde en çok geliştiği dönem 1933 sonrasıdır. Bu Almanya’dan göç eden bilim insanlarının, Türkiye ekonomisine, sanayine, eğitim ve kültür hizmetlerine, kentleşmeye yaptığı katkıları unutmamak lazım. Beyin göçünü bilakis çevirerek, Türkiye’de bu ortamı yeniden tesis etmek çok önemli.” dedi.

“Liberal siyasetler sistem olarak bitmiştir”

Altınbaş Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Işın Çelebi, dünya sisteminin çökmeye başladığını dile getirerek, bir iki yıl önce çok tanınan olan teknoloji firmalarının çöküşün ilk emarelerini verdiğine dikkati çekti. Nasdaq firmalarının 2 milyona yakın insanı işten çıkardığını, dünya sisteminin kilitlendiğini ve tahlilsiz hale geldiğini söyledi. Prof. Işın Çelebi, FED’in yüksek enflasyona müdahalede geç kaldığını vurguladı. Enflasyonun, Amerika’da yüzde 8, Avrupa Birliği’nde yüzde 7, İngiltere’de ise yüzde 9 seviyesinde bir platoya yerleştiğini ve bu seviyede yerleşmeye başladığını belirtti.

Nasdaq paylarının değer kaybının yüzde 28 olduğunu ve bunun iyi bir durum olmadığını ifade eden Prof. Dr. Çelebi, “FED’in geç kalması bugün daraltıcı siyasetlerin tesirini de çok önemli biçimde yavaşlattı. Dünyadaki kapitalizm yani liberal siyasetler sistem olarak bitmiştir” sözünü kullandı..

“Devlet, sosyal adaleti temin etmeli”

Prof. Dr. Işın Çelebi  , İnsanların gelir dağılımındaki bozulmaya da dikkat çekerek, “Gelir dağılımının en bozulduğu yer maalesef emekliler. Taban ücret seviyesi bugün 4200 lira, emeklerin aldığı aylık ortalama maaş 3000 lira. Sosyal refah devleti olabilmek için kendi emekline, yaşlı insanına sahip çıkman gerek.” dedi.  

Mahfi Eğilmez: Öbür bir sisteme geçmemiz lazım

Altınbaş Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Mahfi Eğilmez “Neo Klasik Modeli” herkesin uyguladığınıfakat ekonomi biliminin temel kurallarına uygun olmakla birlikte kozmik olmadığını dile getirdi. ABD ve AB’nin kendi ömür biçimlerine göre geliştirdiği bu sistemi, benzer düzeyde olmayan ülkelerin motamot kullanmasının yanılgı olduğunu söyledi.

Mahfi Eğilmez, “Meğer Türkiye dahil her ülkenin kendine göre uyarlaması lazım. Bizim kur problemimiz var.ABD’nin kendisi kur esasen. Bu türlü bir sıkıntıları yok. Yükselme olduğunda maliyetler artıyor ve enflasyon artıyor. Diğer bir sisteme geçmemiz lazım. ABD dolar basıp bankalara verdiğinde, faiz nerede yüksek ise para oraya gidiyor. O ülkenin enflasyonu yükseliyor.” açıklamalarında bulundu.

“Devlet, kur garantisi vermemeli”

Bu nedenle Türkiye’nin durumunun 2 kat karışık olduğunu dile getiren Mahfi Eğilmez, Türkiye’de Batılı olma mefkuresinin değişmeye başladığını belirterek, “Bizim, sosyal-siyasal-ekonomik ve göç aynıi sorunlarımız o kadar fazla ki, başımızı kaldırıp tarafımızı belirleyemiyoruz” dedi.

Dr. Mahfi Eğilmez  bilimden uzak, önyargılardan ibaret ideolojik yaklaşımın Türkiye’nin en büyük riski olduğuna işaret ederek, faizin tahlil olmadığını ama yanlış belirlenmesi halinde çok büyük sıkıntılar yaratacağını söyledi. “Devlet, kur garantisi vermemeli. Devletin işi kur değil, Türk Lirası. Şayet devlet kendi borçlanmasını dolar kuruna endekslerse insanların da kirasını dolarla ayarlamasına ses çıkaramaz” diye konuştu.